باشگاه نویسندگان - سیدافضل موسوی

پروژه‏های بی‏سرانجام

منتشر شده در شماره ۵۱۶ روز یک‌شنبه ۱۹ آبان ۱۳۹۸

منتشر شده در تاریخ یکشنبه 19 آبان 1398 ساعت 14:7

کد خبر : 6401

سید افضل موسوی

انتخاب حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 96 به خوبی گویای این بود که رضایت عمومی از ایشان و عملکرد دولت‏شان در دور اول قابل توجه و از منظر مردم قابل قبول بوده است. اینکه این روزها گفته می‌شود که حسن روحانی به وعده‏های خود در زمینه شعارهای سیاسی عمل نکرده، جمله‏ای آمیخته با اندکی بی‏انصافی است؛ چرا که روحانی در دور نخست ریاست‏جمهوری خود نشان داد تا چه اندازه برای عمل کردن به وعده‏های خود مصمم است. علاوه بر این، باید مروری بر وضعیت کشور در زمان تحویل دولت به حسن روحانی در دور نخست ریاست‏جمهوری داشت. واقعیت این است که بحث اصلاحات سیاسی و عمل به شعارهای مدنی نیازمند بسترسازی است. زمانی که بستر یک کار فراهم نیست، دولت نمی‏تواند در بستر غیرمتعارف کاری پیش ببرد. دولت آقای روحانی نیز درگیر همین مساله شد. زمانی که بحث تحریم‏ها پیش آمد و دولت مجبور شد تمام توان خود را روی مساله تحریم‏های جدید و عواقب خروج آمریکا از برجام و بدعهدی اروپا در اجرای تعهدات مندرج در توافق هسته‏ای بگذارد، طبیعتا دیگر مفهومی در این بحث که پروژه‏های سیاسی خود را پیگیری کند، قابل پیگیری و مورد انتظار نبود. در دولت اول آقای روحانی، تمرکز بر مشکلات نشات‌گرفته از بحث تحریم‏ها بود و کشور از تحریم‏های سازمان ملل خلاص شد و بار سنگین این گروه از تحریم‏ها از گرده ایران برداشته شد. روحانی در دولت نخست خود با پیگیری‏های دیپلماتیک توانست ایران را از ذیل بند هفت منشور سازمان ملل بیرون بیاورد و سایه جنگ را از سر کشور بردارد. هرچند آمریکا با خروج از برجام و وضع تحریم جدید اوضاع را بر هم زد.

این موفقیت‏ها در دور نخست دولت روحانی کسب شد و بدون شک اگر فضا به همین شکل ادامه پیدا می‏کرد، شرایط برای اجرای وعده‏های سیاسی نیز فراهم می‏شد. اما متاسفانه در اوایل دولت دوم ایشان، بحث خروج آمریکا از برجام رخ داد و شرایط داخلی کشور بر هم خورد. هرچند که همان زمان که بحث انعقاد برجام رخ داد، عده‏ای بر طبل مخالفت‏ها کوبیدند و اجازه فراهم شدن شرایط برای استفاده درست از فضای حصول توافق هسته‏ای را ندادند.

اگر بخواهیم به صورت روشن و شفاف به این سوال که «چرا پروژه‏های سیاسی روحانی به سرانجام نرسید؟» پاسخ دهیم، باید نگاه منصفانه‏ای به شرایط دولت دوم ایشان داشته باشیم. واقعیت این است که دولت روحانی در دور دوم بدشانسی آورد. اینکه چرا پروژه‏های سیاسی رئیس‏جمهور و دولت که درباره آنها صحبت می‏کند به سرانجام نرسیده، نه تقصیر خود رئیس‏جمهور و دولت است و نه تقصیر دیگر نهادها و مجموعه حاکمیت. به این معنی که نمی‏توان به صورت قاطع گفت که روحانی در پیگیری وعده‏ها و پروژه‏های سیاسی خود کوتاهی کرده است یا اینکه عامل بیرونی از خارج اجازه نداد تا روحانی بتواند رویکردهای مورد نظر سیاسی دولت خود را پیگیری کند. بستر این مسائل مهیا نشد و علت عدم ایجاد بستر نیز عامل خارجی بود. تحریم‏هایی که ترامپ در مورد ایران اعمال کرد، فضای ایجاد هر بستری برای بهبود شاخص‏های سیاسی و پیگیری وعده‏های این حوزه دولت را از بین برد. اصلاحات سیاسی نیازمند بستر است و آن بستر ایجاد نشد. این مسئله نه تقصیر روحانی است نه تقصیر دیگران؛ تقصیر آمریکاست.

آقای روحانی در دور دوم ریاست‏جمهوری خود به دنبال اجرای اصلاحات سیاسی بود که مساله خروج آمریکا از برجام رخ داد. روحانی قطعا نمی‏خواست وعده بدهد و عمل نکند، اما شرایط به گونه‏ای پیش رفت که حوزه اختیار عامل دولت در زمینه مباحث سیاسی داخلی محدود شد. خروج ترامپ از برجام باعث شد که شرایط نه در اختیار روحانی باشد و نه در اختیار مخالفان وی.

در این شرایط دولت و همه کسانی که در کشور مسئولیتی دارند به روزمرگی می‏افتند، چرا که مشکلات به اندازه‏ای می‏شود که فرصت نمی‏کنند به دنبال برنامه‏ریزی برای بسترسازی و اجرای پروژه‏های سیاسی باشند و هر روز باید با مشکل جدیدی که ایجاد می‏شود درگیر شوند. در شرایطی که دولت باید مکرر در حوزه دیپلماسی توان خود را بیش از حد معمول به کار گیرد، آیا می‏توان به دلیل عدم پیگیری وعده‏های حوزه سیاست داخلی به دولت خرده گرفت؟! در شرایطی که دولت باید تمام توان خود را بر تامین کالاها و اقلام ضروری زندگی روزمره مردم منعطف کند، بدون شک بسترسازی برای تحقق شعارهای سیاسی، با رویکردهای بهبود جامعه و بر مبنای شاخص‏های جامعه مدنی کار راحتی نیست.

نویسندگان

برچسب ها:

دیدگاه کاربران

ارسال دیدگاه

قوانین ارسال نظر

سازندگی نظراتی که حاوی تهمت یا افتراست منتشر نمیکند.

لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت لاتین (فینگیلیش) خودداری کنید.

اگرچه تلاش میشود نظرات ظرف ۲ ساعت تعیین تکلیف شوند، اما نظراتی که پس از ساعت ۱۹ نوشته شود، حداکثر تا ساعت ۹ صبح روزبعد منتشر میشوند.

تمامی حقوق این سایت برای روزنامه سازندگی محفوظ میباشد.